CÂY THIÊN TUẾ - TRONG TIỂU CẢNH NÊN TRỒNG
Thành phố ngày càng xuất hiện những con đường với thảm xanh được thiết kế hài hòa trông ra rất đẹp. Những con đường Lê Duẩn, Thống Nhất, Lê Lợi, Nguyễn Huệ,… ngày nay trở nên thơ mộng, luyến lưu bước chân du khách hơn xưa. Thảm cỏ sẽ xanh hơn và đẹp hơn nếu được bổ sung ngày thêm nhiều hoa, nhiều cây tiểu cảnh được trồng xen vào. Trong số những cây ấy có lẽ cây Thiên tuế cũng là một chủng loại hợp lý cần được chú ý hơn thêm.
Thiên Tuế - loại cây sống lâu năm và lâu lớn. Hàng năm chỉ ra hai vòng lá. Hình dáng trông đẹp mắt, được ưa chuộng. Được trồng làm cảnh trong sân vườn hoặc trồng trong chậu để trang trí nội thất, được dùng làm kiểng bonsai thật tuyệt. Thiên tuế được nhân giống bằng cách tách các chồi non quanh thân cây mẹ hoặc ở dưới gốc cây mẹ. Lựa chồi có thân củ hơi to một chút, cây dễ sống hơn. Thiên tuế có nhiều loại như: Cây Sơn tuế (Thiên tuế biển) Cycas circinalis Linn, Cây Sơn tuế đỏ (Sơn tuế Xiêm) Cycas siamensis Miq, Thiên tuế Cycas pectinata Griff., Thiên tuế Bắc Cycas bellifonti (Lindl & Rod), Cây Thiên tuế uốn (C. Vạn tuế) Cycas revoluta Thunb.,Vạn tuế Trung (Vạn tuế chim) Cycas immersa Craib, Vạn tuế Nam (Sam tuế) Cycas micholitzii Dyer, Thiên tuế củ tròn Ceratozamia spirralis…
Thiên tuế là loại cây sơn địa. Để một cây Thiên tuế sống tốt nên trồng trong đất đen pha cát, thoát nước nhanh; có phân rác mục, phân chuồng (trâu, bò) thật hoai càng tốt. Nắng sáng hoàn toàn 100%. Chịu được khí hậu nóng và khí hậu ôn đới (15oC - 34oC). Ít bị sâu rầy phá hại. Tuy nhiên cũng phải phòng trừ các loại sâu ăn lá, cuốn lá. Cây chịu ẩm ướt, nếu trồng chậu ngày nên tưới 2 lần.
Theo các nghệ nhân cho biết, thiên tuế còn là loài cây cho hoa kỳ lạ với 20 năm mới đậu hoa một lần. Sau 3 - 4 tháng hoa mới tàn lụi và đậu trái. Hiện ở thành phố thì phần lớn Thiên tuế tập trung ở các vuờn cây cảnh ở Thủ Ðức, Tân Bình, Phú Nhuận hoặc quận 6, các khu vui chơi giải trí Ðầm Sen, Kỳ Hòa, công viên Phú Lâm, Suối Tiên. Cây Thiên tuế được trang trí thành hàng, ngay hàng thẳng lối trông rất oai nghiêm. Nhiều nơi chúng góp phần tô điểm thêm vẻ đẹp tự nhiên mang dáng phong sương hoang dã. Nếu có được một vài gốc Thiên tuế làm cảnh, hay trang trí trong những ngày vui Tết, thưởng Xuân thì thật là thú vị.
Theo kinh nghiệm chơi cây Thiên tuế các nghệ nhân truyền lại, để tạo hình cho cây Thiên tuế một kiểu đẹp thì chọn hai cây có thân nhỏ, dài khoảng 20 hoặc 30 cm, đặt chúng nằm trên mặt chậu (chậu vuông dài và thấp) mỗi cây một chậu rồi đắp đất lên gốc. Ngọn cây sẽ mọc đứng lên và rễ cây do để nằm, sẽ mọc theo gốc để xuống đất. Sau một hai năm, cây sẽ có hình con chó để trang trí ở trước cửa nhà. Hoặc để làm cho cây có lá ngắn khi trồng chậu thì sau khi vòng lá mới hết chu kỳ tăng trưởng, cắt bỏ. Vòng lá thứ hai kế tiếp sẽ mọc ngắn hơn vì thiếu chất dinh dưỡng nếu lặp đi lặp lại nhiều lần cây Thiên tuế cuối cùng sẽ có bộ lá ngắn. Còn muốn cho cây thiên tuế nổi lộ lên một cách rõ nét thì dùng một ít bột giặt và một bàn chải nhỏ rửa thân cây, xối nước cho thật sạch hết bột giặt. Mươi ngày sau theo rìa mắt lá trên thân sẽ nổi lên một lớp nhung thật nhuyễn màu lợt hơn, khi nhìn vào các mắt lá này có hình những cây quạt xếp liền nhau trên thân cây rất đẹp. Cây Thiên tuế kiểng mang vóc dáng uy nghi, đẹp cổ kính, là một trong những loài cây kiểng có giá bán cao hiện nay ./.